به گزارش فرهنگ نگار؛ دولت سیزدهم از همان ابتدای شروع به کار خود با هدف حل کمبود مسکن در شهر‌ها و استان‌های مختلف عهده دار طرح نهضت ملی مسکن شد که یکی از اصلی‌ترین چالش‌های مورد بحث، افقی سازی یا عمودی سازی مسکن بود.

وزارت راه و شهرسازی که متولی این امر است این گونه اعلام کرده که در بیش از ۹۰۰ شهری که از جهت کمبود زمین مشکلی ندارند ساخت واحد‌های مسکونی به صورت ویلایی شکل بگیرد.

استان قم از جمله استان‌هایی است که از همان ابتدا با این چالش روبرو بوده و موافقان و مخالفان زیادی در رابطه با افقی سازی مسکن داشته است و مشکلات و آسیب‌های آپارتمان نشینی در کنار مزایای آن و همچنین ویژگی‌های مورد توجه خانه‌های حیاط دار در کنار امکان اجرایی آن محل بحث و گفتگو بوده است.

افقی سازی خوب یا بد؟
مخالفین طرح افقی سازی مسکن در قم بر این باورند که علاوه بر کمبود زمین که در این استان وجود دارد، با مشکلات دیگری از جمله آبرسانی، تامین برق و … مواجه هستند.

بر اساس اعلام اداره کل راه و شهرسازی قم از بین ۱۳۰ هزار نفری که در این استان در طرح نهضت ملی مسکن در مجموع فاز‌های ۵ و ۶ ثبت‌نام کرده‌اند، ۵۶ هزار و ۸۳۷ نفر تأیید شده و بیش از ۳۵ هزار نفر از این افراد نیز مبالغی واریزی داشته‌اند، این در حالی است که در اراضی ۵۶۰ هکتاری، جدیدترین پروژه تحت قانون نهضت ملی مسکن در شهر قم بالغ بر ۳۲ هزار واحد مسکونی پیش بینی شده و قم هنوز برای حداقل ۴۰ هزار متقاضی طرح نهضت ملی مسکن با کمبود زمین مواجه است.

استاندار قم ۳۰ مردادماه سال گذشته نیز در حاشیه بازدید از آماده‌سازی الحاق اراضی ۵۶۰ هکتاری به شهر قم گفته بود؛ بنا به درخواست مدیران استانی و اصرار در این زمینه، تراکم واحد‌های طرح نهضت ملی مسکن در اراضی ۵۶۰ هکتاری حداکثر ۵ طبقه در نظر گرفته شده است.

در مقابل موافقان این طرح بر این باورند که افقی سازی مسکن نه تنها موجب صرفه جویی در مصرف آب و برق میشود بلکه از بسیاری از هزینه‌های دیگر جلوگیری می‌کند.

عباس جهانبخش عضو هیات علمی دانشگاه هنر اصفهان یکی از موافقین طرح افقی سازی درباره مزایای یک طبقه سازی بیان کرد: در اراضی ۵۶۰ هکتاری پردیسان بر اساس سناریوی ساخت طبق الگوی انبوه‌سازی آپارتمانی امکان ساخت حدود ۳۳ هزار واحد مسکن امکان پذیر است در حالی که اگر این زمین به صورت آزاد و در قالب حدود ۳۶۰۰ پلاک برای ساخت یک طبقه تهاتر شود ۷/۲۲ هزار میلیارد تومان درآمد خواهد داشت که با درآمد آن می‌توان برای کل متقاضیان تایید شده قم (۸۵۰۰۰ واحد) هزینه زیرساخت در یک توسعه منفصل با زمین‌های ۸۲۵ متری فراهم نمود.

یک طبقه سازی در میدان عمل
در اواخر تابستان سال گذشته چندتن از معاونین وزارت راه و شهرسازی با حضور در شهر قم، طرح یک طبقه سازی را برای قم پیشنهاد دادند و پس از آن با دستور استاندار ساخت مسکن آپارتمانی متوقف و دستور یک طبقه سازی صادر شد.

پس از این دستور اداره مسکن وشهر سازی استان قم ادعا داشت که برای ساخت مسکن یک طبقه در استان نیاز به اراضی هست که به دلیل طرح تفضیلی در محدوده شهر زمین وجود ندارد. به همین علت تفاهم نامه‌ای با وزیر سابق راه و شهرسازی مبنی بر مساعدت در الحاق زمین به اراضی شهری برای ساخت مسکن ویلایی صورت گرفت، اما به دلیل اینکه مسکن و شهرسازی استان قم باید در شورای برنامه ریزی تصویب شود و بعد به وزارتخانه برود، اقدامی در این زمینه صورت نگرفت.

در طی این مدت موضوع ویلایی سازی و یا آپارتمان سازی در جلسات مختلفی در وزارت راه و شهرسازی و در استان قم بار‌ها مورد بحث و بررسی قرار گرفت و پس از آغاز فعالیت مهرداد بذرپاش به عنوان وزیر راه و شهرسازی، در همان روز‌های اول فعالیت وی؛ به درخواست استان قم جلسه‌ای با حضور استاندار، معاونین استاندار، مدیر کل راه و شهرسازی و نمایندگان قم تشکیل شد تا این پروژه از حالت بن بست خارج و تصمیم نهایی گرفته شود که در نهایت وزارت راه و شهرسازی موضوع تعیین تکلیف شیوه اجرای طرح نهضت ملی مسکن را به مدیریت استان تنفیض کرد.

استاندار قم نیز طی جلسه‌ای با کلیه دستگاه‌های مسئول در امر ساخت و ساز، نمایندگان مجلس، رئیس کل دادگستری، رئیس شورای اسلامی شهر قم، شهردار قم، مدیران عامل آب و گاز و برق، مدیرکل راه و شهرسازی و سایر مدیران استانی از آنان درخواست کرد تا پیشنهاد و نظرات خود در خصوص اجرای هر یک از طرح‌ها ارائه دهند که پس از دریافت نظرات کارشناسی از نهاد‌های مسئول، سر انجام استان به این نتیجه رسید که ساخت مسکن در طرح نهضت ملی به همان شیوه آپارتمان سازی به صورت بلوک‌های ۵ سقف روی پیلوت در منطقه ۵۶۰ هکتاری انجام شود و عملاً اجرای ویلایی سازی در شهر قم منتفی اعلام شد و فقط در شهرستان‌ها و بخش‌های قم این شیوه ساخت و ساز دنبال می‌شود.

در آخرین بازدیدی که ارسلان مالکی، سرپرست سازمان ملی زمین و مسکن کشور از طرح نهضت ملی مسکن قم داشت عنوان کرد: در حال حاضر مقدمات کار و انعقاد قرار داد با پیمانکاران برای احداث ۲۲ هزار واحد انجام شده و با سرعتی که کار در حال انجام است پیش بینی می‌شود در موعد مقرر یعنی همان ۳۰ ماه پروژه به متقاضیان تحویل داده شود.

سرپرست سازمان ملی زمین و مسکن کشور همچنین در خصوص ویلایی سازی مسکن ملی در قم گفت: ترجیح وزارت راه و شهرسازی بر ساخت مسکن با تراکم پایین است، اما در برخی استان‌ها به دلیل تعداد بالای متقاضیان و میزان زمین محدودی که به شهر‌ها الحاق شده، به ناچار مجبور شدیم اولویت را بر ساخت آپارتمان قرار دهیم.

او استان قم را از جمله استان‌ها با متقاضی بالا عنوان کرد و افزود: ما در این استان توانستیم در شورای عالی شهرسازی و معماری ۵۶۰ هکتار زمین را الحاق کنیم که برای این میزان با ۳۰ هزار متقاضی مواجه شدیم که پول واریز کردند و بی خانه بودنشان محرز شده بود و ما اگر می‌خواستیم خانه با تراکم پایین احداث کنیم تعداد زیادی از مردم مدت‌ها پشت صف می‌ماندند چرا که پروسه الحاق و تامین زمین یک پروسه طولانی مدت است، به همین منظور بعد از بررسی‌های متعدد تصمیم بر این شد که در همین سایت خانه‌هایی با تراکم بالا ساخته شود. این در صورتی است که پیشنهاداتی برای ویلایی سازی در شهرک‌هایی در قم مطرح شده که در حال بررسی است.

در حال حاضر طرح نهضت ملی مسکن در استان قم به صورت آپارتمانی در حال ساخت است و طی پیش بینی‌های صورت گرفته تا ۲۰ ماه آینده نزدیک به ۶ هزار واحد آن تکمیل خواهد شد اما طبق داده‌های فوق و اظهارات مسئولین استانی تقریبا می‌توان نتیجه گرفت که یک طبقه سازی طرح نهضت ملی مسکن در استان قم علی رغم ویژگی‌های مثبت آن از سوی مسئولین استانی نادیده گرفته شده و به محاق رفته است و در قم نیز شاهد آپارتمان سازی مسکن خواهیم بود.