به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ نگار؛  دانش هسته ای یکی از دانش ها و فناوری های نوین در دنیاست که فقط کشورهای پیشرفته در این صنعت پشتاز هستند. از دانش هسته ای در عرصه های مختلف مانند پزشکی، برق، کشاورزی، نظامی و… استفاده می شود. هر کشوری که این نوع دانش را در اختیار داشته باشد می تواند پله های پیشرفت را به سرعت طی کند و تبدیل به یک کشور قدرتمند و پیشرفت در دنیا شود.
همانطور که گفته شد انرژی هسته ای دارای استفاده های خوب و بد بسیاری است اما یکی از مهم ترین موارد استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای ، تولید برق از طریق نیروگاههای اتمی است. با توجه به پایان پذیر بودن منابع فسیلی و روند رو به رشد توسعه اجتماعی و اقتصادی ، استفاده از انرژی هسته ای برای تولید برق در حال حاضر یکی امر ضروری و لازم است.

آمارهای جهانی نیروگاه های هسته ای تولید برق
فعالیــت ۴۴۰ نیروگاه هسته ای  در جهــان بدون احتســاب منطقه خاورمیانه
بااین وجود این نسبت در کشور ما رقمی در حدود ۱/۲ درصد برآورد می شــود. مروری اجمالی بر آمارهــای جهانی حکایت از این دارد که ایران رتبــه ۳۰ را در این خصوص به خود اختصــاص داده اســت. اما اینکه رقم مذکور در دیگر کشــورها به چه میزان است؟ پرسشی است که در پاسخ به آن می توان به چند مثال اکتفــا کرد. اینکه طبق آمارهای انجمن جهانی هسته ای (WorldNuclearAssociation)، در حال حاضر ۳۱ کشــور جهان بدون احتساب نیروگاه های در حال احــداث در منطقه خاورمیانه ۴۴۰ نیروگاه هســته ای فعال دارند که تا پایان سال میلادی ۲۰۲۰ حدود ۳۸۹ هزار و ۹۲۰ مگاوات برق از انرژی هسته ای تولید کرده اند.

رتبه اول تا ســوم در اختیار کدام کشورها است؟
از میان کشورهای اشاره شده، عدد مذکور در آمریــکا ۹۷ هزار و ۱۵۴ مــگاوات برق بوده و این کشــور با داشــتن ۹۵ نیروگاه، جایگاه نخســت، همچنین عنــوان بزرگ تریــن تولیدکننده برق هســته ای دنیا را در اختیار دارد. در رتبه بعدی نیز فرانســه جای گرفته که ســهم برق هسته ای در آن در میزان برق تولید شده به ۷۱ درصد می رسد. کشوری که ۵۶ نیروگاه داشته و ۶۱ هزار و ۳۷۰ مگاوات برق از این شیوه تولید می کند. این رقــم در اوکراین و اســلواکی هم البته نزدیک به ۵۴ درصد بوده و مجارســتانی ها و بلژیکی ها هم به ترتیب حــدود ۴۹ و ۸۴درصد برقشــان را بــه این شــیوه تامین مــی کنند.اما در خصوص اینکه بعد از آمریکا و فرانسه کدام کشــورهای در رتبه های بعدی تولید برق هســته ای جای می گیرند؟ هم باید گفت؛ چین ۴۸ نیروگاه داشــته و بر این اســاس ۴۶ هزار و ۴۹۸ مگاوات برق به این شــیوه تولید می کند، بنابراین جایگاه ســوم را در جهان به خود اختصاص داده و بعد از آن نیز ژاپن با ۳۳ نیــروگاه و ۳۱ هزار و ۶۷۹ تولید مگاوات برق به عنوان چهارمین کشور دنیا در این زمینه شناخته می شود. بعد آن نیز به ترتیب روسیه و کره جنوبی در رتبه های پنجم و ششم قرار دارند که به ترتیب ۳۸ و ۲۴ نیروگاه دارند و ۲۸ هزار و ۴۳۷ مگاوات و ۲۳ هزار و ۱۷۲مگاوات برق تولید می کنند. در رتبه هــای بعدی نیز کانــادا، اوکراین،انگلیس، آلمان به ترتیب قرار گرفته اند.

اما همان طور که گفته شد برق هسته ای یکی از واجبات مهم در کشورهای پیشرفته است. حال کشوری این صنعت را داشته باشد و یا نداشته باشد؛ در هر صورت باید نسبت به استقرار و ایجاد آن در کشور خود تلاش کند. ایران هم از این مسئله مستثنا نیست و شاید یکی ازمطالبات مهم رهبری در سال های اخیر برق هسته ای از مسئولین کشور بوده است.

الزام هر چه سریع‌تر ورود برق هسته‌ای به سبد برق کشور
مخصوصا در این چند سال گذشته که در فصل های گرم سال با مشکل برق مواجه می شویم تولید برق هسته ای یکی از راهکارهای بسیار مناسب است. در این خصوص هادی بیگی‌نژاد دبیر کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه طی سال‌های اخیر شاهد خاموشی‌های برق گسترده در کشور بوده‌ایم که پیش‌بینی می‌شود امسال و در سال‌های آینده نیز تکرار و تشدید شود، گفت: این شرایط الزام ورود هر چه سریع‌تر سهم برق هسته‌ای به سبد صنعت برق کشور را تشدید می‌کند.

مسائل مالی دلیل عمده عدم دستیابی به اهداف تولید برق هسته‌ای بوده است
علی اکبر صالحی، رئیس سابق سازمان انرژی اتمی در خصوص برق هسته ای، اظهار داشت: در حال حاضر نیروگاه بوشهر سرپاست و از سال ۹۲ که فعالیت اش را شروع کرده ۱۰۰۰ مگاوات در سال برق تولید می کند. البته بعد از انقلاب که نیروگاه بوشهر ۱ در حال ساخت بود این موضوع بحث شده بود که ما چقدر باید برق هسته ای داشته باشیم. وزارت نیرو، دانشگاه شریف و چند مرجع علمی بررسی هایی داشتند و نهایتا شورای عالی انرژی تشکیل شد و تولید هفت تا ۱۰ هزار مگاوات برق هسته ای مورد بحث قرار گرفت ولی دیگر هیچ کدام موضوع تولید ۲۰ هزار مگاوات برق هسته ای را مطرح نکردند. طبق همین مطالعات ما باید هفت تا هشت هزار مگاوات برق هسته ای داشته باشیم.
صالحی با بیان اینکه ایجاد نیروگاه هسته ای گران ولی ادامه کار آن ارزان است، گفت: طول عمر مفید نیروگاه هسته ای ۶۰ تا ۷۰ سال است. همچنین ۳۰ تا ۴۰ میلیون دلار متوسط سوخت نیروگاه هسته ای برای ۱۰۰۰ مگاوات است در حالی که یک نیروگاه فسیلی ۱۰۰۰ مگاواتی ۱۱ تا ۱۲ میلیون بشکه نیاز دارد که حدود ۷۷۰ میلیون دلار در سال می شود لذا وجود نیروگاه هسته ای و تولید برق هسته ای به معنی صرفه جویی است و نیروگاه هسته ای بازگشت سرمایه اش به سرعت اتفاق می افتد اما ادامه فعالیت نیروگاه هسته ای و فسیلی چندان غیر از سوخت اش تفاوتی با هم ندارد. در مقابل سرمایه گذاری اولیه نیروگاه فسیلی خیلی کم است ولی هزینه سالانه اش زیاد است.
وی ادامه داد: علت اینکه ما نتوانستیم تا امروز به ۲۰ هزار مگاوات و حتی ۸ هزار مگاوات برق هسته ای برسیم بخش عمده مربوط به مسائل مالی است. همچنین از سویی این موضوع همواره مورد تأکید رهبری قرار داشته و ایشان صنعت هسته ای را تضمین کننده برق مطمئن نسل های آینده و مایه اقتدار جمهوری اسلامی عنوان کردند و بارها تأکید داشتند که ۲۰ و حتی ۳۰ هزار مگاوات برق هسته ای را دنبال کنید. مجلس هم توصیه دارد که سازمان انرژی اتمی آمادگی لازم را برای چرخه سوخت ۲۰ هزار مگاوات فراهم کند.

بی توجهی به این موضوع و عدم سرمایه گذاری در صنعت برق هسته ای موجب شده است که دسترسی به برق هسته ای روز به روز در ایران دورتر شود. بجای جذب سرمایه گذاری برای برق حرارتی در کشور باید سرمایه گذاران و سرمایه های داخلی به سمت برق هسته ای هدایت شوند تا ما هم مانند همسایگان خود از این تکنولوژی بهره مند شویم. به عنوان مثال ترکیه دو راکتور هسته ای تولید برق در دست احداث دارد و یا همسایه شمال شرقی کشورمان دو راکتور دیگر در مرحله پیش ساخت داشته و برای ساخت ۸ راکتور هسته ای تولید برق در آینده هم برنامه ریزی می کند . از طرفی طبق اعلام آژانس برنامه هسته ای در کشورهای هند، امارات و پاکستان در حال رشد است و این کشور ها در حال برنامه ریزی برای استفاده از راکتورهای هسته ای با محوریت چین هستند. پی چرا ایران نباید در این عرصه پیشرفت کند؟

برق هسته‌ای نیازمند تدوین راهبرد
همان گونه که اشاره شد کشورمان در حوزه بهره گیری از نیروی هسته‌ای در تولید برق نتوانسته از ظرفیت‌های موجود بهره چندانی ببرد. به این ترتیب لازم است اقتصاد برق در گام دوم انقلاب و در سال تولید، مانع زدایی ها و پشتیبانی‌ها، با استفاده از یک راهبرد دقیق، شکوفایی بیشتری را تجربه کند.

زهرا صفری ورزنه

انتهای پیام