به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ نگار؛ حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا قاسمی‌نیا، معاون سوادآموزی اداره‌کل آموزش و پرورش استان قم، در پی اعلام مصوبه کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه و انتظارات از مقام عالی وزارت آموزش و پرورش در یادداشتی که در اختیار خبرنگار ما قرار داد، آورده است:

«با تقدیر و تشکر از مقام عالی وزارت و مسئولان پرتلاش در برگزاری سی‌وهفتمین اجلاس سالانه رؤسای آموزش و پرورش سراسر کشور و تشکر ویژه در خصوص تصریح در بند ششم بیانیه پایانی اجلاس که به موضوع توسعه سوادآموزی پرداخته‌اید و این توجه را مغتنم می‌شماریم.

در این مجال لازم است به آنچه در روز‌های اخیر از سوی کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه در فضای مجازی توسط برخی از رسانه‌های داخلی و حتی خارجی تحت عنوان انحلال (با ادبیات نامربوط و سخیف) یا ادغام نهضت سوادآموزی مطرح شده است، به نکاتی پرداخته شود.

بی‌شک یکی از مهم‌ترین گام‌ها برای رشد، پیشرفت، تعالی و قوی شدن کشور، آموزش برای همگان و سوادآموزی بزرگسالان و آموزش‌های مادام‌العمر است. پیامد‌های سوادآموزی در ابعاد فردی، خانوادگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، بهداشتی و فرهنگی است و کارکرد‌های سوادآموزی در حوزه‌های تقویت وحدت ملی، انسجام فرهنگی و انضباط اجتماعی، خدمت به مناطق محروم، عدالت‌گستری و نصیب آموزشی برابر و فقرزدایی از جامعه هدف، تقویت مشارکت مؤثر و آگاهانه در مسائل اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی، توجه به آموزش گروه‌های آسیب‌پذیر، توسعه و تعمیق سواد در جامعه و افزایش میانگین سطح تحصیلات بزرگسالان غیر محصل (کم‌سوادان)، محافظت و مراقبت از محیط زیست و منابع طبیعی، توسعه و ترویج بهداشت و سلامت فردی و اجتماعی، ظهور و بروز و کشف استعداد‌ها و قابلیت‌های بزرگسالان و سوادآموزان و در یک جمله آموزش جهت‌دار و علم نافع برای سعادت بشر در دنیا و آخرت و زمینه‌سازی رسیدن به تمدن نوین اسلامی است.

برخلاف روزگاری که تصور می‌شد باسوادی فقط توانایی خواندن و نوشتن است، در زیست بوم جدید که عصر دانایی و آگاهی شمرده می‌شود، سوادآموزی تنها فرایند یادگیری مهارت‌های خواندن، نوشتن و حتی حساب کردن نیست؛ بلکه سوادآموزی باید منجر به ایجاد تغییرات مثبت در زندگی فردی و اجتماعی جامعه مخاطب و حتی تمام فرهیختگان و تحصیلکردگان شود.

با عنایت به دستورات و تأکیدات صریح امامین عزیز انقلاب در باب توسعه و تعمیق سوادآموزی و گسترش فرهنگ اسلامی و با استناد به بند ششم بیانیه پایانی سی‌وهفتمین اجلاس سالانه رؤسای آموزش و پرورش سراسر کشور، از مقام عالی وزارت به‌کارگیری تمام ظرفیت‌های حقوقی و حقیقی و ایجاد حساسیت نسبت به موضوع سوادآموزی با توجه به کارکرد‌ها و پیامد‌های آن در بین نمایندگان محترم ملت شریف ایران و هم‌افزایی دولت مردمی و مجلس انقلابی نسبت به حفظ و تقویت مأموریت فعلی نهضت سوادآموزی را خواستاریم و گسترش رسالت خطیر دستگاه تعلیم و تربیت با ایجاد سازمان آموزش بزرگسالان و مادام‌العمر با بهره گرفتن از نوآوری‌ها و طرح‌های آینده‌نگر، با تلفیق مهارت‌آموزی و حرفه‌آموزی را انتظار داریم.

با دقت در مفاد پیام‌ها و بیانات حضرت امام خمینی(ره)، مؤسس نهاد مقدس نهضت سوادآموزی و حضرت امام خامنه‌ای(مدظله العالی) رهبر معظم انقلاب اسلامی، اساسنامه نهضت سوادآموزی و آیین‌نامه اجرایی آن، مصوبه ۵۹۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی، مصوبات شورای عالی پشتیبانی سوادآموزی(به‌ویژه جلسه اخیر آن شورا)، بند اول سیاست‌های کلی ایجاد تحول در نظام آموزش و پرورش و وجود بسیار افراد محروم از نعمت سواد و کم‌سوادان در گروه سنی ۱۱ سال و بالاتر در سطح کشور و مناطق مرزی و روستایی و محروم، تداوم و بقای نهضت سوادآموزی البته با رویکرد جدید و شیوه‌ها و روش‌های نو همزمان با گام و مأموریت نخست و همراه با گام دوم و مأموریت جدید، حتی برگشت به قبل از زمان ادغام ضروری و راهبردی است.

اگر دولت و مجلس مجدانه به حمایت و پشتیبانی گفتاری و رفتاری و باورمندانه از نهاد مقدس نهضت سوادآموزی و کارکرد‌های حال و آینده آن بپردازند، این نهاد می‌تواند با برآوردن نیاز‌های مخاطبان در گروه‌ها و جنسیت‌های مختلف، کارکرد‌هایی موفق و درخشان‌تر از قبل ایفا کند و شاهد کسب رتبه‌های جهانی و ارتقای شاخص باسوادی باشیم. تجربه و سابقه دوازده ساله بعد از ادغام از اردیبهشت سال ۱۳۹۰ تا امروز نشانگر این واقعیت است که معلمان و حتی بازنشستگان و پیشکسوتان عزیز به‌ویژه زنان معلم(به دلیل داشتن مقام همسرداری، تربیت فرزندان، خانه‌داری)، فرصتی برای مشارکت و همکاری در برنامه‌های سوادآموزی ندارند که از اهداف ادغام یک بخش آن اجرایی شد و آن هم، واگذاری امکانات، تجهیزات، ساختمان‌ها، وسایل نقلیه و پست‌های اداری نهضت سوادآموزی در ادارات آموزش و پرورش بود و بخش دوم آن که معلمان و مدارس قرار بود با تمام امکانات در عرصه سوادآموزی به پا خاسته و وارد میدان شوند با رضایت و اثربخشی محقق نشده است.

در راستای اجرای طرح‌ها و برنامه‌های اجرا شده برای رسیدن به قله مطلوب و مقصود و تداوم مأموریت و رسالتی که بر عهده است، با مصوبه مذکور، محدودسازی نهضت سوادآموزی یا ادغام در مجموعه‌هایی دیگر خطایی بزرگ و راهبردی و خسارتی جبران‌ناپذیر در پی دارد و به نوعی محروم کردن بخشی از مردم از دستیابی به حق بزرگ آنان که ادای آن بر عهده حاکمیت است، می‌باشد و به نوعی ناتمام گذاشتن توفیقات قبلی و انحراف در مسیر رسیدن به اهداف است.

تمام نهاد‌هایی که ازسوی بنیانگذار کبیر جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی(ره) تشکیل شده است، مانند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بنیاد شهید، بسیج مستضعفین، جهاد سازندگی، کمیته امداد، بنیاد مسکن، کمیته‌های انقلاب اسلامی، جهاددانشگاهی و نهضت سوادآموزی از روی حکمت، مصلحت، خیرخواهی و آینده‌نگری و ژرف‌اندیشی آن امام عظیم‌الشأن بود و بقای وجودشان تا انقلاب و عزم و روحیه انقلابی وجود دارد، برای توسعه و ساختن ایران قوی و پیشرفت کشور و برداشتن گام‌های جدید لازم و ضروری است.

ایثار و فداکاری و خدمات جهادی آموزشیاران، آموزش‌دهندگان، کارشناسان و مدیران خط مقدم مبارزه با عفریت جهل و بی‌سوادی، به‌خصوص در سال‌های ابتدایی پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، حتی در دوران هشت سال دفاع مقدس، در جبهه‌ها و پشت جبهه‌ها، تقدیم ۱۸۱ شهید پرافتخار و ایثارگران عزیز و عروج شهادت‌گونه تعدادی از همرزمان ما در سنگر انجام مأموریت‌های نهضت سوادآموزی، حضور بی‌ادعا در دورترین و محروم‌ترین نقاط و مناطق کشور، داشتن حالت رفق و مدارا و تبلیغ، انجام مأموریت آموزش و پوشش تحصیلی کودکان و نونهالان واجب‌التعلیم در سال‌های متمادی همزمان با انجام رسالت آموزشیاری با اداره کلاس‌های چندپایه در روستا‌ها و مناطق محروم، رشد باسوادی کشور در گروه‌های سنی ۶ سال و بالاتر، ۱۰ تا ۲۹ سال، ۱۰ تا ۴۹ سال به بالای حدود ۹۷ و ۹۸ درصد، دریافت جوایز و نشان‌های بین‌المللی، گسترش فرهنگ اسلامی و آموزش روخوانی و روانخوانی و مفاهیم قرآن کریم، شناسایی بیش از سه هزار نفر چهره موفق سوادآموز، تولیدات متعدد محتوای آموزشی ویژه کم‌سوادان بزرگسال غیرمحصل، تعطیل نشدن آموزش در سال‌های بیماری کرونا و کووید ۱۹ و اجرای طرح‌ها و برنامه‌های مختلف و ارائه حدود ۲۵ خدمت آموزشی و فرهنگی به مردم عزیز و مخاطبین در بیش از چهار دهه گذشته، بیانگر کارکرد موفق نهاد نهضت سوادآموزی است و نیاز به بهره‌مندی از این تجربیات، درس‌ها و گنج‌ها در گام دوم نهضت سوادآموزی نیز احساس می‌شود.

مستحضرید که آموزش ابتدایی اکنون با وجود تلاش‌ها و پیگیری‌های بسیار ارزشمند همکاران خدوم آن حوزه(که جا دارد به آنان خداقوت بگوییم)، با تعدد بسیاری از مأموریت‌ها و برنامه‌ها و نیاز‌های شدیدی روبرو است که از جمله آن‌ها می‌توان به وجود بازماندگان از تحصیل، وجود تارکین میان پایه تحصیلی، وجود دانش‌آموزان دیرآموز، وجود دانش‌آموزان مرزی ذهنی و نیازمند به توجه، نتایج آزمون‌های بین‌المللی ویژه پایه چهارم ابتدایی، واگذاری امور سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک، وجود کسری شدید نیروی انسانی و نیاز به فضای آموزشی و همچنین مأموریت‌ها و تکالیف بی‌شمار برای مدیران عزیز مدارس اشاره کرد که البته این موارد تنها گوشه‌ای از فعالیت‌های این حوزه مؤثر و زیرساختی به حساب می‌آید.

سوادآموزی و آموزش بزرگسالان یک آموزش غیررسمی و با انعطاف‌ها و شرایط خاص است، ولی آموزش کودکان و نونهالان دوره ابتدایی یک آموزش رسمی و البته منحصر است و قرار دادن آموزش غیررسمی در ریزمأموریت آموزش رسمی، سنخیت و موفقیت چشمگیری ندارد. به نوعی با این اقدام و مصوبه در دراز مدت به اهداف و رسالت آموزش ابتدایی نیز خسارات جبران ناپذیر وارد می‌شود.

پس از وزیر محترم پرتلاش و بزرگوار استدعا داریم پیش از ارائه لایحه برنامه هفتم توسعه در صحن مجلس شورای اسلامی، گروهی آگاه و دلسوز و با نگاه تحولی نسبت به فعالیت‌های گذشته با شناخت نقاط قوت و ضعف و وضعیت کنونی را برای بررسی و کارشناسی دقیق و همه‌جانبه موضوع تعیین کنند و پس از اعلام نظر تخصصی آن کارگروه، تصمیمات لازم اخذ شود و نگذاریم با این مصوبات لاسمع الله نام و یاد حضرت امام خمینی(ره) در جامعه کمرنگ شود.

محمدرضا قاسمی‌نیا، معاون سوادآموزی اداره‌کل آموزش و پرورش استان قم»