به گزارش پایگاه خبری تحلیلی فرهنگ نگار؛ همایش ملی دانش آموزی شصت و یکمین سال جایزه البرز به مناسبت شصت و یکمین سال تأسیس بنیاد فرهنگی البرز، امروز ۱۵ آبان در هتل ارم برگزار شد؛ در این مراسم، جایزه البرز ۱۴۰۲ در بخش دانش‌آموزی به ۴۲ دانش‌آموز برتر سراسر کشور اهدا شد.

رضامراد صحرایی وزیر آموزش و پرورش در این مراسم اظهار کرد: آموزش و پرورش هر کشوری، سیمای آینده آن کشور را نشان می‌دهد؛ هر کسی که بخواهد تصویری از آینده کشورش داشته باشد، کافی است که به آموزش و پرورش آن نگاه کند و به راحتی می‌تواند آینده آن کشور را ببیند.

وی با طرح این پرسش که «اقتصاد، فرهنگ، جامعه و قدرت آینده چگونه خواهد بود و چه ابعادی خواهد داشت؟»، افزود: همه این موارد از آموزش و پرورش کنونی ما قابل مشاهده هستند و جمع شما تصویر بسیار امیدبخشی از آینده ایران ما هست.

*  اصلی‌ترین سرمایه هر کشوری، نخبگان آن هستند

صحرایی گفت: در هر جامعه‌ای بین ۱.۵ تا ۳ درصد نخبه در حوزه‌های مختلف هستند و این نخبگان حقیقتاً موتورهای پیشران تحول در هر جامعه‌ای به شمار می‌روند.

وی با بیان اینکه از هر حیث اصلی‌ترین سرمایه هر کشوری، نخبگان آن هستند، افزود: بی‌دلیل هم نیست که دیگران به دنبال جذب و جلب نخبگان کشورهای دیگر بر می‌آیند.

وزیر آموزش و پرورش بیان کرد: این روزها که دلمان برای مردم مظلوم غزه خون هست و دانش‌آموزان در این ظلم بی‌سابقه‌ تاریخی پرپر می‌شوند، پیامی به برخی نخبگان دنیا داده شده مبنی بر اینکه شما یک ماه آمریکا را تحریم کنید. یک ماه نخبگان غیرآمریکایی از آمریکا خارج شوند و ببینند که آیا از آمریکا چیزی خواهد ماند؟

وی ادامه داد: تمام سرمایه‌ای که این کشور برای خودش به دست آورده، از چپاول نخبگان کشورهای دیگر است؛ هم ضریب هوشی‌شان بسیار پایین‌تر از بسیاری از کشورهای متمدن مثل ما هست و هم اینکه در تاریخ خودشان چنین جایگاهی را نتوانستند کسب کنند.

* نخبگان را ناامید می‌کنند تا در کشور دیگری جذب کنند

صحرایی با اشاره به اینکه هر کشوری وظیفه دارد به هر طریقی که می‌تواند در حفظ نخبگان خودش بکوشد، تصریح کرد: راهکاری که آنها برای جذب نخبگان کشورهای دیگر در پیش می‌گیرند، ناامید کردن آنهاست. اینکه نمی‌توانید و نمی‌شود و نخبه واقعی علاوه بر برجستگی خودش در حوزه‌ای که در آن به نخبگی رسیده است، باید حتما آگاه باشد از مسائلی که برای جلب و جذب نخبگان و رقابت آنها که در دنیا اتفاق می‌افتد.

وی با اشاره به بحث آینده و تعلیم و تربیت آینده، گفت: هر برنامه‌ای که برای آینده بریزیم حتما یک پایه تحقق آن، نخبگان جامعه ما هستند. اما چه نخبه‌ای؟ نخبه‌ای که اولا برای آینده تربیت شده باشد. ما اهل مکتبی هستیم که در تعلیم و تربیت آن به صراحت آمده است که فرزندان‌تان را به انجام آداب خودتان وا ندارید زیرا آنها برای زمانی غیر از زمان شما آفریده شدند.

* تعلیم و تربیت مطلوب، آینده‌نگر است

وزیر آموزش و پرورش اظهار کرد: تعلیم و تربیت مطلوب، تعلیم و تربیتی است که آینده‌نگر باشد و امروز مأموریت اصلی ما این است که بهره‌وری را در تمام ابعاد آن افزایش دهیم؛ اتحاد و انسجام ملی را رقم بزنیم و این ممکن نمی‌شود مگر از طریق نخبگان و شناخت جهان آینده که کار نخبگان است.

وی ادامه داد: در جهان آینده چه شایستگی‌هایی مورد نیاز ما هست؟ دانشی، بینشی، منشی، نگرشی، شخصیتی؟ آیا برای آن جهان، خودمان و فرزندان‌مان را آماده کردیم؟ همچنین مهم‌ترین تحولاتی که پیش روی ما هست، کدامند و آیا دانش‌آموزان و نظام‌مان را برای این کار آماده کردیم؟

* معلمانی را باید جذب کنیم که نسل جدید را بشناسند

صحرایی با بیان اینکه جهان آینده‌ای که فرا روی ما هست به چند ویژگی شناخته شده است، گفت: اولین ویژگی آن، تحولات بسیار سریع و عمیق است؛ امروز فاصله نسل‌ها از ۲۵ سال بسیار کمتر است و برخی معتقدند شکاف نسلی در صورت عدم پیوند نسل‌ها با یکدیگر به زیر ۱۰ سال رسیده است. یعنی ما معلمانی را باید جذب کنیم که نسل جدید را بشناسند.

وی افزود: برخی به ما خرده می‌گیرند که چرا اصرار می‌کنید در دانشگاه فرهنگیان حداکثر سن کسی که باید معلم شود، ۲۲ سال باشد که البته خشنود و خرسند هستم که اعلام کنم بیش از ۸۵ درصد پذیرفته‌شدگان این دانشگاه مهم و راهبردی زیر ۲۰ سال هستند؛ یک دلیلش همین تحولات سریع و عمیق است تا بتوانند بچه‌ها را درک کنند.

این مقام مسؤول در آموزش و پرورش تصریح کرد: امروز شکاف ادراکی و شناختی که بین والدین و فرزندان، معلمان و محصلان به وجود آمده است، یک حقیقت اجتناب‌ناپذیر و امکان‌ناپذیر است.

* بیش از نیمی از مشاغل امروز، در ۲۰ سال آینده وجود نخواهند داشت

وزیر آموزش و پرورش گفت: آموزش معلمان و ارتقای اولیا برای درک دنیای جدید کودکان یک ضرورت قطعی و ضروری است یعنی افراد بتوانند در این تحولات سریع، قدرت روحی و تاب‌آوری بالایی داشته باشند.

وی اضافه کرد: بسیاری از بچه‌های ما پیش از آنکه چیزی را یاد بگیرند، ارزش آن از دست می‌رود؛ بسیاری از مشاغل سال ۲۰۳۰ در گزارش ۱۰ سال پیش هنوز به وجود نیامده بودند و گفته می‌شود بیش از نیمی از مشاغل امروز، در ۲۰ سال آینده وجود نخواهند داشت.

* به نشاط، همدلی و مهارت کار گروهی نیاز داریم

صحرایی با بیان اینکه برای تربیت چنین نسلی با چنین آمادگی مواجهه با تحولات سریع  چه برنامه‌ای باید داشته باشیم، اظهار کرد: برای گزار جمعی از این تحولات سریع، به نشاط، همدلی و مهارت کار گروهی نیاز داریم؛ اینها چیزهایی است که تمام نظامات تعلیم و تربیت، بر مبنای آن باید متحول شود.

وی ادامه داد: ویژگی دوم بعد از این تحولات سریع و عمیق، رقابت‌های گسترده و جدی رسانه‌ای است؛ بخش قابل توجه از علمی که امروز انتقال پیدا می‌کند، علم واسطه‌ای است، نه علم مستقیم و اصیل، بنابراین جنگ روایت‌هاست، نه جنگ اصالت‌ها. در این موضوع، هوش مصنوعی و تکنولوژی‌های نوین در نظامات تعلیم و تربیتی، تحولات فوق‌العاده ایجاد می‌کنند و ما چقدر آماده این تحولات شده‌ایم؟

* امروز رقابت ما، رقابت تمدن‌هاست

وزیر آموزش و پرورش با تأکید بر اینکه بنده از نخبگان کشور می‌خواهم که این حلقه واسط بین نسل‌ها را ایفا کنند، گفت: امروز برای آنکه علم اصیل و دقیق به دست آید، حتما باید سواد رسانه‌ای، تفکر انتقادی، استدلال منطقی و مسائلی از این دست را به خوبی بدانیم.

وی تصریح کرد: ویژگی سوم آینده پیش روی ما، بعد از ویژگی اول یعنی تحولات سریع و عمیق و علم واسطه‌ای و رقابتی، خود رقابت است. رقابت بر سر چیست؟ در دنیای پیش روی ما، رقابت عامل ریزش و رویش است اما چه نوع رقابتی؟

این مقام مسؤول در آموزش و پرورش افزود: امروز رقابت ما، رقابت تمدن‌هاست و به روایت بسیاری از آینده پژوهان، رقابت آینده، رقابت در اکوسیستم‌های اقتصادی نیست، رقابت در تمدن‌هاست.

وی اضافه کرد: افرادی که نتوانند جایگاه، هویت و منزلت تمدنی خود را پیدا کنند، در میانه این رقابت از حرکت باز خواهند ماند. هویت و تعلق هویتی یک ویژگی رقابتی در جهان آینده است و اینکه امروز استکبار تلاش می‌کند هویت ملی نخبگان را به بهانه هویت جهانی و شهروند جهانی از آنها بستاند، ناظر بر این اتفاق مهم است که در آینده رقابت تمدن‌ها در می‌گیرد نه رقابت سیستم‌های علمی و اقتصادی.

* فردی که تاریخ می‌خواند در جنگ روایت‌ها بازنده نیست

صحرایی با بیان اینکه امروز از دیدگاه‌های رشته‌ای و میان رشته‌ای هم عبور کرده‌ایم و به دیدگاه‌های فرارشته‌ای رسیدیم، گفت: فرارشته‌ای ارتباط عمیق و وسیعی با هویت، منزلت، ریشه و جایگاه تمدنی انسان‌ها دارد.

وی ادامه داد:  برای آنکه نخبگان‌مان را به داشتن یک نگاه تحلیلی در این کشاکش تمدنی سوق دهیم، ناگزیریم از آنکه زمینه‌ای فراهم کنیم تا رابطه تطبیقی بین تمدن‌ها اتفاق بیفتد.

این مقام مسؤول در آموزش و پرورش افزود: به طرز عجیبی بزرگان در تمام ادیان تأکید بر خوانده شدن تاریخ توسط نخبگان‌شان دارند و دلیلش این است فردی که تاریخ می‌خواند در جنگ روایت‌ها بازنده نیست. چون جنگ روایت‌ها، نبرد مغزهاست و در نبرد مغزها، کسی که فکور است، برنده است.

وی تصریح کرد: در این رقابت سریع پیش رو، نقش خانواده، مدرسه و نظام تعلیم و تربیت، نقش بسیار مهمی است و آموزش و پرورش به مثابه نخ تسبیح و دستگاه هماهنگ‌ساز، وظایف بسیار مهمی بر عهده دارد.

* به سند تحول بنیادین کم‌مهری کردیم

وزیر آموزش و پرورش گفت: در سند تحول بنیادین که یکی از سرمایه‌های معنوی بسیار مهم کشور ما هست که مع‌الوصف به آن کم مهری کردیم، به طور جدی بر ارتقای خلاقیت، نوآوری و جست‌وجوگری در دانش‌آموزان تأکید می‌شود.

وی افزود: گویی زمانی که این سند نوشته شده است، نویسندگان و مؤلفان آن آگاه بودند که رقابت آینده، تمدنی است و به طور جدی در این سند بر توسعه و تجهیز آزمایشگاه‌ها و پژوهش‌سراها در کشور تأکید شده است.

* ۶۰۰ پژوهش‌سرای دانش‌آموزی در کشور دایر کردیم

صحرایی اظهار کرد: مایه فخر ما هست که اعلام کنیم بیش از ۶۰۰ پژوهش‌سرای دانش‌آموزی در کشور دایر کردیم که زمینه خلاقیت کودکان و زمینه شکوفایی استعدادها را فراهم کند؛ اگرچه برای کشوری مثل ایران کم است.

وی ادامه داد: توسعه کمی و کیفی جشنواره‌های علمی، بازنگری و تحول جدی در المپیادها به فضل الهی در آستانه تصمیم نهایی است و اینها از کارهای مهمی است که پیش رو داریم.

* جایزه البرز را بین‌المللی می‌کنیم

وزیر آموزش و پرورش تصریح کرد: وظیفه ما هست که امثال بزرگانی چون حسینعلی البرز و سنت وقف را معرفی کنیم و به کتاب‌های درسی‌مان بیاوریم. معرفی این بزرگان از طریق شما، خودش یک تکلیف است که این را دنبال خواهیم کرد و آموزش و پرورش در این موضوع نقش آفرین است؛ همچنین باید جایزه البرز را را جایزه نوبل ایرانی بدانیم و  پیام ما این است که می‌توانیم چه در اصالت و چه در رقابت، جایزه البرز را بین‌المللی می‌کنیم.

وی درخواست کرد که در سال آینده، این جایزه که چند بعدی است ناظر به آینده مورد بازنگری قرار گیرد و اضافه کرد: در کانال شاد آموزش و پرورش، یک صفحه اختصاصی به این جایزه مهم اختصاص می‌دهیم تا دانش‌آموزان در سراسر کشور شخصیت حسینعلی البرز و جایزه البرز را بشناسند و سنت وقف را در بین خانواده‌های ایرانی معرفی و احیا کنند.

* جزئیات جایزه البرز

ارشدی مدیرعامل بنیاد فرهنگی البرز و دبیرکل جایزه البرز در این مراسم ضمن محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی در غزه، اظهار کرد: حسینعلی البرز، جایگاهش در آسمان یقیناً بر سر سفره سبز خدا کنار بزرگان و نیکان جاودانه است و یادش در زمین تا همواره به نیکی، بزرگی و مهر بر زبان‌ها جاریست؛ او آینه تابانده به عالم جویندگان و نام‌آوران راه دانش و تصویر لطف او به تکرار از همان روز نخست وقف او در بنیاد فرهنگی البرز تلألو یافته است.

وی ادامه داد: البرز راه جویندگان دانش را که به هزار و یک مشکل نمی‌توانستند در این راه قدم بگذارند نه به یک نور کوچک، بلکه به چلچراغ نیک و با وقفی ماندگار چراغان کرده است.

ارشدی افزود: حسینعلی البرز در سال ۱۳۴۲ شمسی تمام اموال خود را با تأسیس این بنیاد و با هدف کمک به اشاعه فرهنگ کشور و تجلیل از مقام علمی دانشمندان و پژوهندگان برتر و تشویق دانشجویان و دانش‌آموزان برگزیده و بااستعداد ایرانی از طریق اعطای جایزه البرز وقف کرد.

وی اضافه کرد: جایزه البرز برخاسته از ایمان، انگیزه و اراده است که قصد دارد با حمایت از نخبگان ایران زمین، آنها را در تسکین آلام بشری، رفاه زندگی انسانی و ارتقای حیثیت ایران در جامعه جهانی، راهنما و شوق آفرین باشد.

مدیرعامل بنیاد فرهنگی البرز با بیان اینکه بیش از نیم قرن از عمر اقدام مرحوم البرز به عنوان مبتکر جایزه نوبل ایرانی می‌گذرد و تاکنون چندین هزار نفر از نخبگان و پژوهندگان علمی و فرهنگی کشور مورد حمایت و تشویق این بنیاد قرار گرفتند، گفت: اندیشه بلندی که امروزه جامعه ما بیش از هر زمان دیگری نیازمند تبیین و ترویج آن است تا با اولویت یافتن آن موجبات پیشرفت علمی کشور بیش از پیش فراهم شده و شاهد شکوفایی استعدادهای گرانقدر این سرزمین و اعتلای نام ایران باشیم.

ارشدی با بیان اینکه شیوه اجرای نیت واقف در بنیاد فرهنگی البرز به عنوان متولی باسابقه‌ترین جایزه علمی کشور از طریق برگزاری سالانه ۲ مراسم ملی در بخش‌های بخبگان و دانش‌آموزی محقق می‌شود، اظهار کرد: در سال جاری مراسم جایزه البرز ۱۴۰۲ در بخش نخبگان با هدف تجلیل از دانشمندان، نخبگان، فناوران، حوزویان و دانشگاهیان برتر سراسر کشور در نیمه اول سال‌جاری برگزار شد و امروز شاهد تقدیر از دانش‌آموزان برتر و برندگان نهایی جایزه البرز در بخش دانش‌آموزی هستیم.

وی ادامه داد: فرایند انتخاب دانش‌آموزان برتر در جایزه البرز ۱۴۰۲ به این ترتیب بود که به دنبال انتشار فراخوان جایزه البرز و همزمان ابلاغ بخشنامه از سوی وزارت آموزش و پرورش، دانش‌آموزان واجد شرایط از سراسر کشور از طریق سامانه جایزه البرز، ثبت‌نام کردند.

دبیرکل جایزه البرز افزود: با خاتمه فرایند ثبت‌نام و بارگذاری مدارک، بر اساس شاخص‌های اعلامی و بررسی و ارزیابی مستندات دانش‌آموزان از سراسر کشور، انتخاب نهایی از میان افراد واجد شرایط در مهر سال‌جاری انجام و بر اساس شاخص‌ها و حدنصاب‌های مکتسبه، دانش‌آموزان برنده جایزه البرز ۱۴۰۲ انتخاب شدند.

وی اضافه کرد: در مراسم امروز از ۴۲ نفر از دانش‌آموزان برتر فارغ‌التحصیلان پایه نهم و پایه دوازدهم در رشته‌های ریاضی فیزیک، علوم تجربی، علوم انسانی و معارف اسلامی، فنی‌وحرفه‌ای و کاردانش از سراسر کشور تقدیر می‌شود.

ارشدی تصریح کرد: رقم نقدی جایزه البرز ۱۴۰۲ دانش‌آموزان قریب ۲ میلیارد تومان تعیین شده است که در مقطع متوسطه اول هر نفر ۳۰ میلیون تومان و در مقطع متوسطه دوم هر نفر ۴۵ میلیون تومان است که همراه با گواهی جایزه البرز به دانش‌آموزان منتخب اهدا می‌شود.