به گزارش فرهنگ نگار؛ آیین رونمایی از نرم‌افزار قاموس نور ۳ به همراه نسخه همراه و وبگاه، با حضور علاقه‌مندان و پژوهشگران حوزه لغت برگزار شد.

در این مراسم که در ساختمان مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور) برگزار گردید، از نرم‌افزار “قاموس النور ۳” که متن ۱۴۱ عنوان کتاب در ۳۸۰ جلد را در خود جای داده است به همراه پایگاه و نسخه اندرویدی قاموس نور، رونمایی شد.

همچنین در این مراسم که با حضور پژوهشگران و لغت‌پژوهان به صورت حضوری و مجازی برگزار گردید، حجت‌الاسلام والمسلمین شهریاری، دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین بهرامی، مدیر مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی به سخنرانی پرداختند.

رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی گفت:در نسخه‌ی ابتدایی این نرم افزار سه عنوان کتاب و در نسخه دوم حدود چهل عنوان کتاب وجود داشت، اما با تلاش پژوهشگران مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی در نرم افزار قاموس النور ۳، لغات و مداخل ۱۴۱ عنوان کتاب گردآوری شده است.

حجت الاسلام والمسلمین بهرامی افزود: از این ۱۴۱ عنوان کتاب که در موضوع لغت و لغت‌پژوهی است، ۳۳ عنوان کتاب فرهنگ واژگان زبان عربی و ۹ عنوان در فرهنگ واژگان فارسی وجود دارد که در قاموس دو وجود نداشت و به این مجموعه افزوده شده است.

رئیس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی با اشاره به ارائه نرم افزار قاموس النور ۳ در قالب‌های نسخه رومیزی (ویندوز)، نرم افزار همراه و نسخه برخط گفت: پژوهشگران این مجموعه از کتب فرهنگ واژگان عربی و فارسی، ترجمه هر لغت را استخراج و به همراه توضیح و تشریح کوتاهی به مخاطبان ارائه کرده اند.

همچنین حجت الاسلام والمسلمین شهریاری، دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در این مراسم بیان کرد: تاریخ علم در گسترش علم تاثیر دارد، بنابراین همواره تاکید ما بر این بوده که در مجموعه نرم افزارهای تولیدی عناوین کتاب‌ها به ترتیب تاریخی آورده شود.

دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با اشاره به تسهیل فعالیت‌های پژوهشی عنوان کرد: در گذشته پژوهشگران برای دریافت معنا و مفهوم یک لغت مجبور بودند ساعت‌های زیادی را صرف جست‌وجو در کتب فرهنگ و لغت نامه کنند، اما به کمک قاموس النور ۳ اکنون معنای واژگان بیش از ۱۴۰ عنوان کتاب مرجع و فرهنگ لغت در کوتاه‌ترین زمان ممکن در اختیار پژوهشگران و محققین قرار گرفته است.

همچنین در ابتدای مراسم  حجت‌الاسلام والمسلمین مسیح توحیدی وحدت، رئیس پژوهشکده متن‌کاوی نصوص دینی مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی گفت: ما یک پایگاه داده در موضوع فرهنگ واژگان عربی و فارسی طراحی کرده‌ایم و از آن محصولات متنوعی استخراج می‌شود که خروجی آن در سه محصول نرم‌افزار رومیزی نسخه سه، پایگاه قاموس و نسخه موبایلی قاموس متبلور شده است.

وی با بیان اینکه قاموس نور دو، یک کتابخانه لغت است که ۳۹ عنوان کتاب را در ۲۰۰ جلد در خود جای داده بود، اظهار کرد: این کار، اولیه و ابتدایی بود و امکان نمایش متن کتاب و جستجو را داشت و محصول مشابه آن یعنی قاموس سه، ۱۴۱ عنوان کتاب در ۳۷۸ جلد کتاب را دارد که رشد خوبی محسوب می‌شود.

وی افزود: از این ۱۴۱ کتاب که در موضوع لغت و لغت‌پژوهی است، ۳۳ عنوان کتاب فرهنگ واژگان زبان عربی و ۹ عنوان در فرهنگ واژگان فارسی داریم که در قاموس دو وجود نداشت و به این مجموعه افزوده شده است.

توحیدی بیان کرد: از کتبی که به عنوان فرهنگ واژگان بودند مداخل وتوصیفات مربوط به آن را از کتب استخراج و در بانک داده جداگانه قرار داده و هماهنگ‌سازی کردیم تا فهرستی از مداخل وتوصیفات مربوط به آن را داشته باشیم.

مدیرپروژه قاموس نور ۳ گفت: قاموس نرم‌افزار ۳ هوشمند است و از نرم‌افزارهای نوین در آن استفاده شده است. اولین کار در این زمینه برچسب‌گذاری لغات است یعنی یک کلمه را به عنوان مدخل، برچسب بزنیم و در ادامه توضیحات آن بیاید و البته در استخراج کلمات هم به صورت هوشمند عمل شده است یعنی صرفا از علائم ویرایشی که به کار رفته است الگو گرفته‌ایم و ماشین مبنی بر این الگو مداخل و الگوها را استخراج کرده است.

وی افزود: ما با این روش بالغ بر دو میلیون مدخل و توصیف را از حدود ۳۴ عنوان کتاب داشته‌ایم. مجموعه مداخل و توصیفات، را در ذیل ۱۳۵ هزار مدخل نماینده قرار دادیم.

مدیر پروژه قاموس نور۳ اظهار کرد: در لغات به خصوص عرب، فرهنگ مترادف را داریم یعنی دو لغت از جهت لفظ یکی هستند ولی از جهت معنا متفاوت یا رابطه تضاد که نشان می‌دهد یک مدخل مفهومی متضاد با مدخل دیگر دارد بنابراین ما شبکه ارتباطی میان مداخل را شکل دادیم تا کاربران شواهدی از آیات قرآن را در زیر هر مدخل مشاهده کنند.

توحیدی وحدت بیان کرد: مسئله دیگر هوشمندی لغتنامه در ارائه سرویس و خدمت به مخاطب است؛ ریشه یابی کلمات برای رسیدن به معنای لغت در نرم‌افزار قاموس به صورت هوشمند و بدون اینکه مخاطب ریشه یابی را به صورت ذهنی انجام دهد تحقق می‌یابد.

وی افزود: در تمامی محصولات مرکز، نورلایب، نورمگز، پایگاه قرآن و حدیث و … همه متون می‌توانند با لغتنامه مرتبط شوند، یعنی وقتی مخاطب حدیثی را می‌خواند و به کلمه‌ای برسد که معنای آن را نمی‌داند واژه را در لغتنامه انتخاب می‌کند و آن هم به پایگاه داده، ارجاع داده می‌شود.