به گزارش فرهنگ نگار؛ کسب درآمد ارزی از طریق پرورش ماهیان خاویاری، آن هم در قم با شرایط آب و هوایی ویژه‌ای که دارد، مساله‌ای است که باید تحقق آن را در دل تلاش‌ افرادی دلسوز و عاشق جستجو کرد، انسان‌هایی که معنای خواستن را باور کردند و توانستند در دل کویر از گوهر دریا تولید ثروت کنند.

در نتیجه این تلاش‌ها امروز قم یکی از استان‌های موفق کشور در زمینه پرورش ماهیان خاویاری است؛ این استان با تولید سالانه بیش از ۵۲ تُن گوشت ماهیان خاویاری رتبه ششم و با تولید ۱۲۸ کیلوگرم خاویار رتبه هفتم کشور در این بخش را به خود اختصاص داده‌است.

در زمان حاضر هشت مزرعه پرورش ماهیان خاویاری در این استان فعال و قم رتبه نخست تعداد مزارع پرورش ماهیان خاویاری در میان استان‌های غیرساحلی را به خود اختصاص داده‌است.

در همین رابطه یکی از بهره‌برداران نمونه پرورش ماهیان خاویاری در قم بیان داشت: به بهره‌برداران بخش کشاورزی توصیه می‌کنم با احداث استخر در زمین‌های خود، ابتدا از آبی که در اختیار دارند برای پرورش ماهیان خاویاری استفاده کنند و سپس آن را برای تولید محصول به‌کار گیرند، با این کار هزینه‌های تولید محصول کاهش و درآمد بهره‌بردارن افزایش می‌یابد.

محمدتقی برخوردار با اشاره به این که می‌توان از آب چاه‌های کشاورزی قم برای پرورش ماهیان خاویاری به خوبی استفاده و ثروت آفرینی کرد، گفت: پرورش ماهیان خاویاری در قم بستری مناسب برای توسعه صادرات و ارزآوری است و همچنین فرصت‌های شغلی بسیاری را ایجاد می‌کند.

وی با بیان این که قم را می‌توان به قطب تولید خاویار تبدیل کرد،‌ ادامه داد: با پرورش ماهیان خاویاری در استخرهای کشاورزی قم، از کویر ایران به قلب اروپا صادرات خاویار خواهیم داشت و درآمد ارزی قابل توجهی از این طریق برای فعالان این عرصه در استان رقم خواهد خورد.

وی با تاکید بر این که ماهیان خاویاری در برابر تغییرات محیطی و بیماری‌ها مقاومت خوبی دارند، افزود: علاوه بر این ویژگی مثبت، ما توانسته‌ایم غذای مورد نیاز این ماهیان را به صورت داخلی تولید کنیم‌ و آماده‌ایم تجربه‌های خود در این زمینه را در اختیار علاقه‌مندان قرار دهیم.

پرورش ماهیان خاویاری در قم موضوعی است که توسط بخش خصوصی دنبال می‌شود، اما در این مسیر اتخاذ سیاست‌های حمایتی توسط سازمان‌های دولتی متولی همچون سازمان جهاد کشاورزی استان برای رونق هرچه بیشتر کسب و کار در این حوزه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

رییس سازمان جهاد کشاورزی قم در این خصوص به ایرنا گفت: ما در قم به دنبال فعال‌سازی هرچه بیشتر ظرفیت‌های استان در حوزه شیلات و آبزی‌ پروری هستیم و در این راستا افزایش سطح تولید گوشت ماهیان خاویاری و خاویار را که قابلیت صادرات و کسب درآمدهای ارزی نیز دارد در دستور کار خود قرار دادیم.

محمدرضا حاجی رضا بیان داشت: تجربه موفق پرورش دهندگان ماهیان خاویاری در قم نشان داد ما می‌توانیم از همین آب چاه‌های در اختیار بهره‌برداران بخش کشاورزی به بهترین صورت استفاده و برنامه‌ریزی‌های انجام شده برای افزایش بهره‌وری در این بخش مهم اقتصادی را محقق کنیم.

وی با اشاره به اهمیت استفاده از دانش روز برای گسترش ظرفیت‌های استان در حوزه پرورش ماهیان خاویاری، ادامه داد: بهره‌برداران فعال این حوزه در قم از تجربه بسیار خوبی در استفاده از گونه‌های سازگار با شرایط آب‌وهوایی قم و همچنین راهکارهای مقابله با تنش‌های احتمالی برخوردار هستند و ترکیب‌کردن دانش و تجربه با هم موجب شده تا قم به عنوان یکی از قطب‌های مهم پرورش ماهیان خاویاری در کشور مطرح باشد.

وی افزود: سازمان جهاد کشاورزی قم برای توسعه کسب‌وکارهای مرتبط با پرورش ماهیان خاویاری در استان، علاوه بر ارائه مباحث آموزشی در این زمینه به علاقه‌مندان، از هرگونه سرمایه گذاری بخش خصوصی در حوزه پرورش ماهیان خاویاری حمایت می‌کند و تسهیلات مورد نیاز ایشان را با همکاری بانک‌های عامل تامین خواهد کرد.

رییس سازمان جهاد کشاورزی قم تاکید کرد: پرورش ماهیان خاویاری در استان ، بستری مناسب برای کسب درآمدهای ارزی و تقویت اقتصاد بخش کشاورزی است و در همین رابطه ما با نگاه به ظرفیت‌های مناسب قم در این بخش به سمت گسترش تولید این گونه از ماهیان حرکت خواهیم کرد.

گفتنی است بر اساس یافته‌های علمی سابقه زندگی ماهیان خاویاری بر روی کره زمین به حدود ۲۰۰ میلیون سال قبل باز می‌گردد،‌ این سابقه طولانی حیات نشان می‌دهد ماهیان خاویاری در سازگاری با شرایط محیطی گونه‌ای مقاوم به حساب می‌آیند؛ زیستگاه اصلی ماهیان خاویاری در ایران دریای خزر است، اما در طول سالیان گذشته به دلایل مختلف از جمله خطر انقراض این گونه ارزشمند در این منطقه، موضوع پرورش این ماهیان در استخرها مورد توجه قرار گرفته و قم نیز به عنوان یک استان غیر ساحلی از حدود ۲۰ سال قبل وارد این حوزه شده‌است و اکنون به عنوان یکی از قطب‌های موفق تولید گوشت ماهیان خاویاری و خاویار در میان استان‌های غیر ساحلی کشور به حساب می‌آید.

بر اساس نظر کارشناسان حوزه شیلات سازمان جهاد کشاورزی قم، پرورش ماهیان خاویاری در این استان از هرنظر مقرون به صرفه بوده و به دلیل صادراتی بودن گوشت و خاویار این ماهی می‌تواند فرصت کسب درآمد ارزی مناسبی را نیز برای بهره‌برداران فراهم کند،‌ همچنین با توجه به دانش بومی و خودکفایی بدست آمده در زمینه تامین غذا و سایر تجهیزات مورد استفاده در پرورش ماهیان خاویاری، این کسب و کار در برابر فشارهای تحریمی نیز مقاومت خوبی دارد و بستر مناسبی برای رونق فعالیت‌های اقتصادی در بخش کشاورزی استان است.

کارشناسان بیان می‌کنند فیل ماهی از جمله بهترین گزینه‌ها برای پرورش دهندگان ماهیان خاویاری در استان قم است،‌ چرا که سازگاری بیشتری با تغییرات دمایی دارد و شوری آب را به خوبی تحمل می‌کند و در نهایت هم از نظر تولید گوشت و هم تولید خاویار، عملکرد قابل قبولی دارد.

بر اساس آنچه گفته شد مسئولان،‌ کارشناسان و بهره‌بردارن بخش شیلات استان همگی به لزوم گسترش سطح تولید ماهیان خاویاری در استان قم اعتقاد دارند و برای تحقق آن تلاش‌ می‌کنند که از جمله دلایل آن درآمد قابل توجه این کسب و کار است.

بیش از ۱۴ هزار بهره‌بردار در زمینه تولید محصولات کشاورزی در استان قم فعال هستند، همچنین میزان متوسط تولید بخش کشاورزی قم در سال ۸۵۰ هزار تن در زمینه محصولات زراعی،‌ باغی،‌ دامی، شیلات و گلخانه‌ای است؛ بیشتر بهره‌برداران بخش کشاورزی را روستاییان استان تشکیل می‌دهند به‌نحوی‌که کشاورزی به‌تنهایی حدود ۵۰ درصد اشتغال روستاییان در بخش‌های مختلف قم را به خود اختصاص داده‌است.

گزارش: محمد جنابان